7 kwietnia odbyło się kolejne spotkanie DKK , a tematem dyskusji była powieść historyczna.
Książka Alison Weir „Lady Jane niewinna zdrajczyni” to sfabularyzowana historia dojścia do władzy i dziewięciodniowego panowania Lady Jane Grey.
Lady Jane była wnuczką Marii królowej Francji - siostry Henryka VIII. Autorka równocześnie wprowadza nas w życie rodziny bohaterki, królewskiego dworu, odczuć i przeżyć poszczególnych osób.
Rodzice Jane: Franciszka i Henryk starają się o potomka. Typowo dla tego czasu oczekują chłopca. Czeka ich rozczarowanie - rodzi się dziewczynka, dla której nawet nie mają wybranego imienia. Zostaje Jane na cześć królowej. Dziecko na szczęście jest podobne do przodków z dynastii Tudorów. Narodziny dziewczynki zbiegły się w czasie z narodzinami syna Henryka VIII i Jane Seymour.
W sprytnych rodzicach od razu powstał pomysł połączenia małżeństwem dzieci. Mała Jane wychowywana jest przez cudowną, wyrozumiałą nianię Ellen, która swoją dobrocią wynagradzała charakter matki. Dzisiaj określilibyśmy, że dziecko było wychowane przez rodziców tyranów - psychopatów. Karana milczeniem, policzkowaniem, biciem, ignorowaniem - już od kiedy skończyła dwa lata. Powody kar były banalne. Matka nigdy nie nawiązała z dzieckiem więzi duchowej, mimo tego, że była osobą bardzo młodą. Ojciec Lord Henryk Droset, typowo na te czasy ogranicza swoje kontakty z córką, a jedyne czułości ogranicza do poklepania po głowie i nazywaniem dziecka „małą zwycięską klaczką”. Mała i niekochana przez tych, którzy mają ją kochać. Z drugiej strony rodzice przywiązują ogromną rolę do wykształcenia. Nauka czytania, pisania, religii, modlitw, umiejętność zachowania się w różnych sytuacjach, muzyki wyznaczała dziecku rytm dnia.
Tłem życia Jane są historie z dworu Henryka VIII. Śmierć królowej Jane, powtórne małżeństwo króla i jego unieważnienie z Anną Kliwijską, ścięcie niewiernej kolejnej królowej Katarzyny Howard i ostatnie szóste małżeństwo z Katarzyną Parr. Jane zostaje przedstawiona królowej i królowi, którzy są pod ogromnym wrażeniem inteligencji dziecka. Dziewczynka korzysta z chwil spędzonych na dworze. Klimat oświecenia, gdzie dzieci zachęcano do nauki dowcipem i humorem, a nie zmuszano, gdzie kobiety były tak dobrze wykształcone jak mężczyźni, gdzie dzieci spędzały czas czytając dzieła Cycerona po łacinie.
Kolejnym „krokiem w dorosłość” jest zabranie Jane na polowanie i symboliczny chrzest na myśliwego, kiedy to dziecko zostaje zmuszone do zanurzenia dłoni we krwi zabitego zwierzęcia. Dzięki królowej dziewczynka zamieszkała na zamku w Windsorze, stając się towarzyszką dzieci królewskich. Tam była świadkiem spalenia na stosie protestantki Anny Askew. Zachowanie dumy, godności w cierpieniu skazanej zasiało dużo przemyśleń odnośnie własnej wiary. Śmierć Henryka VIII i wyznaczenie na jego następcę Edwarda zaczęło pasmo intryg dotyczących dalszych losów Jane. Rodzice starają się przenieść dziewczynkę jak najbliżej następcy tronu.
Siła nauki, rozważania o modlitwie i Bogu robią z Jane zagorzałą protestantkę. Jej osobę charakteryzuje skromność w ubiorze, zachowaniu, powściągliwość, całkowite oddanie nauce. Takie życie wynagradza dziewczynce brak serdeczności, miłości jaką powinna wynieść z domu rodzinnego.
Symboliczna jest scena, w której Maria - córka Henryka VIII, zagorzała katoliczka ofiaruje Jane naszyjnik z rubinów. Dziewczynka przeglądając się w lustrze widzi migoczące czerwone plamki, jak plamy krwi. Ta historia to jakby przepowiednia czegoś co ma wydarzyć się w przyszłości. Równolegle na dworze, król Edward zaczyna chorować, chudnie i jest coraz słabszy, coraz częściej ogranicza uczestnictwo uroczystościach związanych z pełnieniem władzy. Piętnastoletnią dziewczynkę w wyniku porozumienia - spisku, rodzice wydają za mąż za syna księcia Northumberland - Guildforda. To małżeństwo to układ między rodzicami mający przez intrygę i spiskowanie wynieść dzieci na władców Anglii. Jane została oddana w ,,niewolę’’, a jedyną jej pociechą zostały książki. Nauczona przez wiele lat „tresury” akceptowała wyroki losu. Nowa droga życia w małżeństwie rozpoczyna się złym traktowaniem przez męża, gwałtami, upokarzaniem psychicznym. Po śmierci Edwarda w wyniku otrucia, Jane zostaje postawiona przed faktem, że zostaje następczynią tronu. Dziewczyna oczywiście odmawia, pod wpływem rodziny zgadza się na koronację. Ogromne poczucie winy wobec dzieci Henryka VIII przegrywa z celami obrony wiary, chęci pozostania dobrą i sprawiedliwą królową Anglii.
Krótkie panowanie królowej Jane to ciągła walka ze zwolennikami Marii. Po kolei wszyscy , którzy Jane sprzyjali opuszczają ją. Kiedy dochodzi do tego, że Jane przestaje być królową zostawiają ją bez pożegnania rodzice. Dziewczyna zostaje uwięziona w twierdzy Tower. Trwa przy niej wierna niania Ellen. Życie dziewczyny zależy od Królowej Marii. Zostaje nadzieja, że Maria katoliczka skorzysta z prawa łaski. Tak się nie stało. Mimo tego,
że Maria zdaje sobie sprawę, że epizod panowania Jane był zaaranżowany, że dziewczyna nie stawała sobie sprawy w co została wmanipulowana, nie podpisuje ułaskawienia. Dziewczyna nie wyrzekła się wiary protestanckiej, przez to skazała się na śmierć. Jane szczera wobec siebie, niewzruszona w wierze na granicy fanatyzmu, pogodzona z losem zostaje ścięta.
Kolejna pozycja wydawnictwa Astra, którą czyta się z wielkim zainteresowaniem. Książkę dobrze się czyta , wartka akcja wciąga czytelnika w świat ówczesnej Anglii. Autorka wciela się w bohaterów książki, dzięki temu mamy obraz przemyśleń danej postaci, domniemane motywy postępowania. Przedstawiona w książce postać Jane Grey to postać tragiczna, zadziwiająca. Z jednej strony nad wiek inteligentna, a z drugiej strony bezradna ofiara swojej rodziny. Rodziny, w której szacunek był budowany na przemocy. Nie pierwszy raz u Tudorów los kobiety, która miała urodzić się chłopcem kończy się tragicznie. Książka ciekawie opowiada o życiu, obyczajach, modzie. Okładka nawiązuje do faktu z życia Jane.
Nie do wiary, że ta historia zdarzyła się naprawdę.
Barbara Markiewicz
Spotkanie DKK - 7.04.2014 r.
(fot. biblio)
